Engel, Engel Değildir!
- Engel, Engel Değildir! - 3 Mart 2020
- Yerel Seçimlerde ve İstanbul’da Neler Oluyor? - 3 Mart 2020
Bugün 3 Aralık Engelliler Günü, bugün yine sosyal medyada pek çok duyarlılık yazıları paylaşılacak, herkes 1 günlüğüne “engelli dostu” olacak. Öncelikle belirtmek isterim ki engelli “kardeşimiz” değil, engelli bireydir. Engelli kardeşimiz diyerek engelli bireyleri bir koruma bir acıma içgüdüsü geliştirmek doğru olmayacaktır. “Hepimiz birer engelli adayıyız.” cümlesi duyarlılığı değil, kendi korkularınızı yansıtır. Zira yaptığınız duyarın “engelli adayı” olmaktan doğan korkularınızdan sebep olduğunu gösterir. Mühim olan bugün değil her gün her zaman neler yaptığımız ya da yapılmasına katkı sunduğumuzdur.
Engellilere engel olan her ne kadar klişe olsa da yaşam koşullarıdır. Engellilerin yaşam koşulları dendiğinse ise aklımıza bedensel engelliler geliyor ancak bununla kısıtlamak yanlış olacaktır.
Engel çeşitleri: Zihinsel engel
Fiziksel engel
Görme engeli
İşitme engeli
Özgül öğrenme güçlüğü
Spastik engel
Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu
Yaygın gelişimsel bozukluk
Dil ve konuşma bozukluğu
Bununla beraber engelli dostu kentler engelli bireylere bakmak zorunda olan bireylerin de hayat kalitesini arttıracaktır.
Avrupa Birliği 2011 yılından itibaren engelli dostu kentler için Acces City Award (Erişim şehir ödülü) verilen bir yarışma düzenliyor. Bu yarışmada engellilerin ulaşım, seyahat, sosyal alanlardan eşit bir şekilde yararlanma ve özgürce seyahat edebilmeleri yönündeki farkındalığı arttırmak ve şehirlerin engelliler için ulaşılabilir olmasını teşvik etmek amacı güdüyor. Bu yarışmaya katılan şehirlerin ulaşım, altyapı, çevre düzenlemesi, sağlık kuruluşlarının yoğunluğu gibi kriterlerini inceleniyor. Avilla, Salzburg, Berlin gibi şehirler bu alanda ödül almış şehirlerdir.
Türkiye’nin durumu ise Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi Temmuz 2017 sayısında açıklanmıştır. Türkiye’de il nüfusuna göre en çok engelli barındıran şehirlerin sıralamasında Tunceli 1. sırada ve Isparta 47. sıradadır. Bununla birlikte engelli dostu iller sıralamasında Isparta 1. ve Tunceli 60. sırada yer almaktadır. Bölgesel sıralamada ise Marmara bölgesi nüfusa göre en az engelli bulunduran ancak engelli dostu bölge sıralamasında 1. sıradaki bölgedir. İstanbul ise 78. Sırada olup engellilik oranı 1,31% görünmektedir. Peki kayıtlı olmayan engelliler de yok mudur? Elbette ki vardır. Engellilerin diğer illere göre en yüksek sağlık hizmeti alabildiği il Ankara olup İstanbul ise 16. Sıradadır.
Yollar, kaldırımlar, parklar, ulaşım araçları ve bunun gibi daha birçok fiziksel çevre unsurunun engelli dostu hale getirilmesi gerekmektedir. Kaldırıma yalnızca rampa koymak yeterli olmayacaktır, rampanın görme engellilerin de rahat hareket edebilmesi için kaldırımdan itibaren kabartmaları olarak akıllı rampa olması gerekmektedir. Işıklarda yalnızca sesli bildirim yetmeyecek, ışık direklerinde kabartmalı yazı da olmalıdır. Engelli bir bireyin aynı zamanda birden fazla engelinin de olabileceğinin idrakında olarak düzenlemelerin yapılması gerekmektedir. Genel bir çerçeve çizdiğimizde ise : Uygun olmayan (yürümeye ya da tekerlekli sandalyeye) zemin kaplamaları, dar ya da geniş olma durumu ve sorunlu rampalar • Güvenlik tedbiri alınmayan altyapı ve altyapı çalışmaları • İşaret ve uyarıcı levhaların eksikliği, aydınlatılmamış sokaklar, sesli ve görsel uyarıcı eksiklikleri • Erişime uygun olmayan ortak kullanıma açık araç gereçler (telefon ve telefon kabinleri, banklar vb.) engelli dostu kentlerde tamamlanması gereken eksiklikler olarak karşımıza çıkmaktadır.
Nitekim Türkiye Birleşmiş Milletler Engelli Hakları Sözleşmesi’ni imzalayarak taraf olan bir ülke olduğu için kentlerini erişilebilir yapma konusunda hukuki, insani, etik sorumluluk almıştır. Bu sorumluluk unutulmadan, yaklaşan yerel seçimler de göz önünde bulundurularak belediye politikalarının bu ölçütlerle oluşturularak vaatlerin de bu yönde gerçekçi verilmesinin gerekliliğini de vurgulayarak sözlerimi noktalamak isterim.
Bir gün değil her gün farkındalık…
